_New.gif)
.gif)
काठमाण्डौं । गत माघ ३ गते करिब १० अर्ब कारोबार भएपछि घट्न थालेको सेयर बजार हालसम्म करिब २४० अंक खसिसकेको छ । यो बीचमा बजारमा धेरैपटक उतारचढाव आएको छ ।
केही समयदेखि त कारोबार पनि २ अर्ब आसपासमै सीमित बन्न थालेको छ । यसरी दैनिक रुपमा बजार घट्दा लगानीकर्तामा अन्यौल बढ्दो छ । आखिर लगानीकर्ताहरुको मनोबल किन माथि उठ्न नसकेको हो ? उनीहरुले के पर्खिरहेका हुन् ? प्राविधिक विश्लेषक विष्णुप्रसाद बास्यालले यो विषयमा आफ्नो धारणा राखेका छन् ।
बिजशालासँग कुरा गर्दै बस्याल भन्छन्, ‘प्राविधिक रुपमा अहिले बजार कमजोर अबस्थामा रहेको छ । यस्तो अवस्था बजार २०२० भन्दा माथि बन्द नभएसम्म यस्तै नै रहन्छ । यद्यपि बजारलाई इण्डिकेटरबाट हेर्दा भने हाल ओभरसोल्ड जोनमा चलेको छ । त्यो हुँदा कुनै पनि बेला २ हजारसम्मका लागि ‘रिलिफ र्याली’ आउनसक्छ ।’
बस्यालको विश्लेषणमा अबको बजारको बलियो सपोर्ट भनेको १९५० देखि १९३० सम्म हो । यदि बजार त्यहाँबाट पनि तल खस्छ भने बजारले पुरानो बियरिस साइकलजस्तै ४० महिनाको बियरिस यात्रा पनि समात्नसक्ने उनको अनुमान छ ।
प्राविधिक पक्षबाहेक आधारभूत रुपमा हेर्ने हो भने बजार बढ्नलाई ‘अर्निङ ग्रोथ’ नै आबश्यक रहने उनी बताउँछन् ।
यदि कुनै कम्पनीको ग्रोथ आज १० प्रतिशत रहेको छ भने आगामी दिनमा कति हुने भन्ने अहिले नेपालका कम्पनीहरुमा प्रष्ट देखिन्न ।
उनको विचारमा अहिले मुख्य रुपमा २ वटा कारणले नपालको अर्थतन्त्र सुस्ताएको हो । पहिलो बजारमा माग कमजोर छ । हाल उपभोग गर्ने युवाको जनसंख्या पलायन हुँदा यस्तो भएको छ । यस्तो जनसंख्या गएको २ बर्षदेखि दैनिक घटेको छ ।
दोस्रो कारण भनेको लगानीको वातावरण छैन । लगानी नभएपछि रोजगारी सिर्जना हुने कुरै भएन । यसले पनि उपभोग गर्ने र खर्च गर्ने क्षमतामा ह्रास आउँछ । यसको साथै नेपालमा नीतिगत अस्थिरता पनि लगानीकर्ताको मनोबल घटाउने मुख्य कारण रहेको उनको भनाई छ ।
बस्यालको विश्लेषणमा आयातमा प्रतिबन्ध लगाउने नीतिले डलर सञ्चिती त बढ्यो, तर आन्तरिक व्यापार भने चौपट भयो । भूतप्रभावी कर असूलेर सरकारले केही राजश्व बढाए पनि खर्च गर्ने क्षमता समेत खासै देखिएन ।
नेपालको जीडीपीमा कृषि क्षेत्रको योगदानबाहेक अन्यलाई मात्रै हेर्ने हो भने देश प्रष्ट रुपमा मन्दीमा गइसकेको उनी ठान्छन् । ‘यही बेला सरकारले पूँजीगत खर्च घटाएर उल्टो काम गरेको छ । पुँजीबजार र अर्थतन्त्र चलयमान बनाउने हो भने बजारमा पैसा पठाएर माग सिर्जना हुने काम गर्नुपर्छ ।’, उनी थप्छन् ।
पुँजीबजारमा नियामकले पनि प्रभावकारी कदमहरु चाल्न नसकेको उनको ठम्याईं छ ।
खातामा सेयर नआएसम्म बेच्न नपाइने नीति र एउटा कम्पनीमा १० प्रतिशतको सर्किट ब्रेकरको नीति हुँदाहुँदै हरेक करोबारमा एकपटकमा २ प्रतिशतभन्दा तलमाथि गरेर मूल्य राख्न नपाइने नियम अनावश्यक हो ।
लगानीकर्ताहरुले हकप्रद रोक्ने काम गर्नु पनि गलत रहेको उनको विचार रहेको छ ।
बजारमा केही लगानीकर्ताहरुले उत्ताउलो रुपमा केही कम्पनीमा पम्प एण्ड डम्प गर्न खोज्नु पनि पूँजीबजारका लागि गलत रहेको उनको विचार छ । यी र यस्तै कारणले बजारमा चमक आउन नसकेको पनि बस्यालको तर्क छ । उनको विचारमा अहिले लगानीकर्ताहरुले अर्थतन्त्रमा सूधार र पुँजीबजारमा दीर्घकालीन माग बढाउने उपाय खोजिरहेका छन् ।
.png)
.png)
.gif)
