काठमाण्डौ । तपाइँ अनलाइन उपस्थितिका लागि पासवर्डको महत्वका बारेमा सचेत हुनुपर्छ। तपाइँले कुनै पनि अकाउन्टका लागि पासवर्ड बनाउँदा केही गल्ती गर्नुहुँदैन।

पासवर्ड सुरक्षित राख्नका लागि पासवर्ड म्यानेजर एप प्रयोग गरेर ह्याकिङबाट बच्न सकिन्छ भन्ने सोच्नुहुन्छ भने यो यस्तो गल्ती हो । किनकि पासवर्ड म्यानेजर पनि ह्याक हुन्छन्। यसको पछिल्लो उदाहरण ‘लास्टपास’ हो। जसको टेक्निकल इन्फर्मेसन र सोर्स कोड चोरी भएको छ। 

हामी तपाइँलाई पासवर्ड बनाउँदा कुन गल्ती गर्नुहुँदैन भनेर बताउन गइरहेका छौँ। त्योभन्दा पहिले तपाइँले लास्टपासका साथ के भयो थियो थाहा पाउनुपर्छ।

तपाइँले आफ्नो पासवर्ड जोगाउन एउटा एप प्रयोग गर्नुभयो र त्यो एपबाटै सबै पासवर्ड लिक भएमा के हुन्छ ? यो धेरै डरलाग्दो छ। यस्तै भएको हो, लोकप्रिय एप लास्टपाससँग। 

लास्टपासलाई विश्वको सबैभन्दा ठूलो पासवर्ड म्यानेजर एप मानिन्छ। जसको सेवा संसारभरका मानिसले प्रयोग गर्छन्। लास्टपासका २ करोड ५० लाख प्रयोगकर्ता रहेको बताइएको छ र कम्पनीले ह्याकिङ भएको पुष्टि गरेको छ।

लास्टपासका सीईओले लास्टपासको टेक्निकल इन्फर्मेसन र सोर्स कोड चोरी भएको बताए। तर, प्रयोगकर्ताको डाटा र इन्क्रिप्टेड पासवर्ड भल्ट चोरी भएको कुनै प्रमाण नभेटिएको कम्पनीको भनाइ छ।

पासवर्ड बनाउँदा यी गल्ती नगर्नुहोस् 

मानिसहरुले फरक–फरक खाताका लागि एउटै पासवर्ड राख्ने गरेको देखिएको छ। यो सबैभन्दा ठूलो गल्ती हो। किनकि यदि कसैले गल्तीवश तपाइँको कुनै अकाउन्टको पासवर्ड पायो भने तपाइँको सबै एकाउन्ट ह्याक हुनेछ भन्ने बुझ्नुहोस्।

गुगल सर्वेक्षणका अनुसार ५०% भन्दा बढी प्रयोगकर्ताले सम्झन सजिलो बनाउन धेरै खाताका लागि एउटै पासवर्ड राख्छन्। यसलाई पासवर्ड रिसाइक्लिङ पनि भनिन्छ। जुन तपाइँका लागि धेरै खतरनाक साबित हुन सक्छ।

पासवर्ड सिर्जना गर्दा ध्यान राख्नुहोस् कि तपाइँ केही लेख्नुभएको छैन। जुन कसैले सजिलै अनुमान गर्न सक्छ। किनकि धेरैपटक पासवर्ड अनुमान गरेरमात्र प्रयोगकर्ताको खाता ह्याक हुने गरेको छ।

पासवर्ड तयार गर्दा विशेष क्यारेक्टरहरु प्रयोग नगर्नु पनि खतरनाक हुन्छ। किनकि यदि तपाइँले आफ्नो पासवर्डमा धेरै विशेष क्यारेक्टरहरु थप्नुभयो भने पासवर्ड ह्याक हुने सम्भावना धेरै कम हुन्छ।

पासवर्डमा आफ्नो कुनै पनि व्यक्तिगत विवरण प्रविष्ट नगर्नुहोस्। पासवर्डमा कसैको नाम, सहरको नाम, कार्यालयको नाम वा आफ्नो सामानको नाम प्रविष्ट नगर्नुहोस्। किनकि साइबर अपराधीहरुले सजिलै अनुमान लगाउन सक्छन् र तपाइँको पासवर्ड ह्याक हुन सक्छ।

पासवर्ड छोटो हुनुहुँदैन। सामान्यतया मानिसहरुले पासवर्डहरु सजिलै सम्झनका लागि छोटो राख्छन् र साइबर अपराधीहरुलाई क्र्यास गर्न धेरै सजिलो हुन्छ।

कसैसँग पासवर्ड सेयर नगर्नुहोस् र आफ्नो नोटमा पासवर्ड नराख्नुहोस्। किनकि यो तुरुन्तै नहुन सक्छ तर पछि तपाइँको पासवर्ड अरु कसैको हातमा हुन सक्छ। –एजेन्सी