८० वर्षीय यी अर्बपति दैनिक रु. ११ करोड दान गर्छन्, हुरुन परोपकार सूचीको शीर्ष स्थानमा

काठमाण्डौ । भारतका प्रख्यात प्राविधिक कम्पनी एचसीएलका संस्थापक ८० वर्षीय अर्बपति शिव नाडरले सन् २०२५ मा सबैभन्दा बढी दान गरेको कारण हुरुन परोपकार सूची (Hurun Philanthropy List) मा शीर्ष स्थान हासिल गरेका छन्। 

उनले यो वर्ष २,७०८ करोड भारतीय रुपैयाँ दान गरेका छन्, जसले उनलाई भारतको नम्बर वन परोपकारी बनाएको छ।

हुरुनको यो वार्षिक सूचीअनुसार, शिव नाडर तथा उनका परिवारले विगत पाँच वर्षमा चार पटक भारतमा सबैभन्दा बढी दान गर्ने व्यक्ति/परिवारको रूपमा शीर्ष स्थान कायम राखेका छन्। फोर्ब्सको रियलटाइम बिलियनेयर सूचकांक अनुसार, नाडर भारतका चौथो धनी व्यक्ति हुन् र उनको कुल सम्पत्ति ३४.१ अर्ब अमेरिकी डलर रहेको छ।

दोस्रो स्थानमा रिलायन्सका मालिक मुकेश अम्बानी परिवार रहेका छन्, जसले ६२६ करोड रुपैयाँ दान गरेका छन्। त्यस्तै, तेस्रो स्थानमा बजाज परिवार छ, जसले ४४६ करोड रुपैयाँको योगदान दिएको छ।

एचसीएलको सफल यात्रा : ग्यारेजबाट विश्वव्यापी साम्राज्य

शिव नाडरले सन् १९७६ मा पाँच साथीहरूसँग मिलेर एचसीएल कम्पनीको स्थापना गरेका थिए। यो कम्पनीको सुरुवात एउटा साधारण ग्यारेजबाट भएको थियो, जसले सुरुमा क्याल्कुलेटर र माइक्रोप्रोसेसर निर्माणमा केन्द्रित थियो। आज यो प्राविधिक दिग्गज कम्पनी विश्वका ६० देशमा फैलिएको छ र यसमा २ लाख २३ हजारभन्दा बढी कर्मचारी कार्यरत छन्।

सन् २०२० मा नाडरले एचसीएल टेक्नोलोजिजको अध्यक्ष पद छोडेका थिए, र उनको स्थान उनकी छोरी रोशनी नाडर मल्होत्राले लिएकी थिइन्। यो कम्पनीले विश्वव्यापी प्राविधिक सेवामा महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ।

दानको क्षेत्र : शिक्षा, कला र संस्कृतिमा जोड

नाडर परिवारले दिएको २,७०८ करोड रुपैयाँमध्ये अधिकांश रकम शिव नाडर फाउन्डेसनमार्फत खर्च भएको छ। यो फाउन्डेसनले मुख्य रूपमा शिक्षा, कला र संस्कृतिको विकासमा लगानी गर्दै आएको छ। गत वर्षको तुलनामा यो दान २६ प्रतिशतले बढी छ, जसअनुसार दैनिक औसतमा ७ करोड रुपैयाँभन्दा बढी दान भएको अनुमान छ।

नाडर परिवार सधैंभरि परोपकारमा अग्रणी रहँदै आएको छ। यसले सामाजिक विकासमा ठूलो योगदान पुर्‍याएको छ।

भारतमा दानको प्रवृत्ति बढ्दै : ८५ प्रतिशत वृद्धि

एडेलगिभ हुरुन भारत परोपकार सूची २०२५ अनुसार, सन् २०२५ मा भारतका प्रमुख परोपकारीहरूले सामूहिक रूपमा १०,३८० करोड रुपैयाँ दान गरेका छन्। यो रकम विगत तीन वर्षमा ८५ प्रतिशतले बढेको छ, जसले धनी वर्गमा परोपकारको प्रवृत्ति तीव्र रूपमा बढिरहेको संकेत गर्दछ।

यो सूचीले भारतमा धनीहरूको सामाजिक उत्तरदायित्वप्रतिको बढ्दो प्रतिबद्धतालाई उजागर गरेको छ। हुरुनको यो प्रतिवेदनले परोपकारलाई आर्थिक विकाससँग जोडेर हेर्ने नयाँ दृष्टिकोण प्रस्तुत गरेको छ।

(यो समाचार हुरुन परोपकार सूची २०२५ र सम्बन्धित स्रोतहरूमा आधारित छ।)