काठमाण्डौ । काठमाडौं उपत्यकाको पानी निकास हुने एकमात्र मार्ग चोभार गल्छीलाई शनिबार ललितपुरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (प्रजिअ) सुमन घिमिरेसहितको टोलीले स्थलगत निरीक्षण गरेको छ।
निरीक्षणपछि प्रजिअ घिमिरेले जोखिमयुक्त क्षेत्रका बस्तीमा बस्ने नागरिकलाई तत्कालै सुरक्षित ठाउँमा सारिनु पर्ने बताएका छन्। उनका अनुसार हाल प्राथमिकता जनधनको सुरक्षा हो, अन्य दीर्घकालीन कामहरू पछि मात्र सम्भव हुनेछन्।
“अहिले तुरुन्तै गर्न सकिने कुनै थप संरचनागत काम छैन। तर, जनधन सुरक्षित राख्नु हाम्रो पहिलो दायित्व हो,” – प्रजिअ सुमन घिमिरे
जल तथा मौसम विज्ञान विभागले शनिबारदेखि उपत्यकामा समेत भारी वर्षा हुने प्रक्षेपण गरेपछि जिल्ला सुरक्षा समितिका सम्पूर्ण निकायका प्रमुखहरू सहितको टोलीले निरीक्षण गरेको हो।
प्रजिअ घिमिरेले प्रहरीमार्फत माइकिङ गरेर जोखिम क्षेत्रका बासिन्दालाई सचेत गराउने जानकारी दिएका छन्। साथै, केही दिनका लागि सुरक्षित स्थानमा गएर बस्न आग्रहसमेत गरेका छन्।
चोभार गल्छी : उपत्यकाको पानी निकासको साँघुरो द्वार
काठमाडौं उपत्यकामा रहेको सबै खोलानालाको पानी चोभार गल्छी हुँदै मात्र बाहिरिन्छ। किंवदन्ती अनुसार प्राचीन समयमा उपत्यका ठूलो ताल थियो, जुन चोभारको डाँडो काटेर बाहिर पठाइएपछि बस्ती बसालिएको मानिन्छ।
तर, त्यही कटान भएको भाग साँघुरो भएकाले ठूलो वर्षामा पानी निकास सुचारु हुन सक्दैन। त्यसै कारण उपत्यकाका नक्खु, कुलेश्वर, बल्खु, थापाथली, शंखमूल लगायतका क्षेत्र हरेक वर्षायाममा डुबानको जोखिममा पर्छन्।
गत वर्ष (२०८१ साल असोज १०–१३) रेकर्डब्रेक वर्षा हुँदा उपत्यकाका २५ स्थान डुबानमा परेका थिए।