काठमाण्डौ । दिल्लीले इतिहास रच्यो ! यमुना नदीको किनारमा अवस्थित बसेरा पार्कबाट आजदेखि नेपालको छिमेकी राजधानी दिल्लीमा पहिलो पटक व्यावसायिक तातो हावा बलुन (हट एयर बलुन) उडान सेवा सुरु भएको छ। यो हप्ता परीक्षण सफल भएपछि शनिबारदेखि सर्वसाधारणका लागि खुला गरिँदैछ। दिल्ली विकास प्राधिकरण (डीडीए) को यो महत्वाकांक्षी परियोजनाले दिल्लीवासीलाई आफ्नै शहरको आकाशबाट लाल किला, इण्डिया गेट र यमुनाको मनोरम दृश्य हेर्ने अवसर दिएको छ।
यो खबर सुन्दा हरेक नेपालीको मनमा एउटै प्रश्न उब्जिन्छ – के काठमाण्डौ उपत्यकामा पनि यस्तो सम्भव छ ?
दिल्लीको सफलताबाट सिक्नुपर्ने कुरा
-परीक्षण उडानमा दिल्लीका उपराज्यपाल आफैं उपस्थित भएर सुरक्षा जाँच गरे।
-उडान क्षेत्र यमुना नदीको खुला फ्लडप्लेनमा छ, जहाँ हावा सहज र अवरोध कम छ।
-एकै पटक १०-१२ वटा बलुन सञ्चालन गर्ने योजना छ।
-बुकिङ अनलाइन र अफलाइन दुवैबाट सहज बनाइएको छ।
काठमाण्डौमा सम्भावना र चुनौतीहरू
सम्भव छ ! किनकि:
-त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको दक्षिण-पूर्वतर्फ गोदावरी,लुभु, हरिसिद्धि क्षेत्रमा करिब ५-७ किलोमिटर लामो खुला फाँट छ, जहाँ हावा बलुन उडाउन पर्याप्त ठाउँ छ।
-बिहान ५ देखि ८ बजेसम्म उपत्यकाको हावा अत्यन्त शान्त हुन्छ, जुन हट एयर बलुनका लागि आदर्श समय हो।
-स्वयम्भू, पशुपति, बौद्धनाथ, चन्द्रगिरि, नागार्जुन र फुलचोकी डाँडाहरूको मनोरम दृश्य बलुनबाट देख्न सकिन्छ, यो विश्वमै दुर्लभ अनुभव हुनेछ।
-पोखरामा फेवातालमाथि पहिलेदेखि नै सफलतापूर्वक हट एयर बलुन उडिरहेको छ, त्यसैले नेपालमा प्राविधिक ज्ञान र अनुभवको कमी छैन।
चुनौतीहरू के-के छन् ?
त्रिभुवन विमानस्थलको उडान पथ (फ्लाइट पाथ) सँग ठोक्किने जोखिम, तर बिहान सूर्योदयको समयमा मात्र उडान गरे यो समाधान गर्न सकिन्छ।
उपत्यकाको धुवाँधुलो र प्रदूषण: जाडो महिनामा बिहानै धुवाँ कम हुने भएकाले नोभेम्बर-मार्च सबैभन्दा उत्तम समय हुनेछ।
जग्गाको उपलब्धता: निजी जग्गाधनीहरूसँग सहमति र उचित क्षतिपूर्ति आवश्यक पर्छ।
नियामक स्वीकृति: नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (क्यान) ले स्पष्ट नीति बनाउनुपर्छ।
नेपालमा कहाँ-कहाँ सम्भव छ ?
काठमाण्डौ : लुभु, हरिसिद्धि, बाँडेगाउँ क्षेत्र (सबैभन्दा सम्भव)
पोखरा : फेवाताल किनार (पहिलेदेखि नै सफल)
चितवन : राप्ती नदी किनार र सौराहा नजिकैको खुला मैदान
लुम्बिनी : बुद्धको जन्मस्थलमाथि शान्त उडान (अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटकका लागि ठूलो आकर्षण)
अब नेपालले किन ढिला गर्ने ?
दिल्लीले एक वर्षभित्रै यो सपना साकार पार्यो। पोखरामा २०१३ देखि नै बलुन उडिरहेको छ। अब काठमाण्डौले पनि आफ्नो सुन्दर उपत्यकालाई विश्वको नक्सामा नयाँ पर्यटकीय गन्तव्य बनाउन सक्छ।
यदि निजी क्षेत्र, पर्यटन मन्त्रालय र स्थानीय सरकारले हातेमालो गरे भने आउँदो पर्यटकीय सिजन २०२६ मा काठमाण्डौको आकाशमा पनि रंगीन बलुनहरू उड्न सक्छन्।

