सुनचाँदीको मूल्यमा फेरि किर्तिमान, सन् २०२६ मा कतिसम्म पुग्ला ?

काठमाण्डौ । सुन र चाँदीको मूल्यले विश्व बजारमा नयाँ रेकर्ड कायम गर्दै अभूतपूर्व वृद्धि हासिल गरेको छ। डिसेम्बर २७, २०२५ (बजार बन्द भएको दिन) को तथ्यांकअनुसार स्पट सुनको मूल्य प्रति औंस ४,५३४.१६ अमेरिकी डलर रहेको छ, जसमा दैनिक ५४.६३ डलर (१.२२ प्रतिशत) को वृद्धि भएको छ। चाँदीले सुनलाई उछिन्दै प्रति औंस ७९.२५ डलरमा कारोबार भएको छ, दैनिक ७.३४ डलर (१०.२१ प्रतिशत) को उल्लेखनीय बढोत्तरीसहित।

यो वर्षको प्रदर्शन अतुलनीय छ। सुनको मूल्य पछिल्लो १२ महिनामा ७०.८३ प्रतिशतले बढेर १,८५७.३६ डलर थपिएको छ, जबकि चाँदीको वृद्धि १४४.९१ प्रतिशत रहेको छ। लामो अवधिमा हेर्दा, पाँच वर्षमा सुन १३८.८७ प्रतिशत र चाँदी १७२.७२ प्रतिशतले महँगिएको छ। नेपालमा सुनको सांस्कृतिक र लगानी महत्वका कारण स्थानीय बजारमा पनि मूल्य प्रति तोला २,६०,००० नेपाली रुपैयाँभन्दा माथि पुगेको अनुमान छ, जसले लगानीकर्तालाई उत्साहित बनाएको छ तर आभूषण खरिदकर्तालाई महँगो बनाएको छ।

बजार विश्लेषण: मुख्य कारकहरू र जोखिमहरू

यो तेजीको पछाडि विश्वव्यापी आर्थिक अनिश्चितता, मुद्रास्फीति, भूराजनीतिक तनाव र केन्द्रीय बैंकहरूको आक्रामक सुन खरिद मुख्य कारकहरू छन्। 

अमेरिकी फेडरल रिजर्भको ब्याजदर कटौतीको अपेक्षा, उदीयमान बजारहरूबाट माग र डलरको कमजोरीले सुनलाई सुरक्षित लगानी बनाएको छ। चाँदीको दोहोरो भूमिका (लगानी र औद्योगिक प्रयोग) ले यसलाई थप बलियो बनाएको छ, विशेष गरी सौर्य ऊर्जा, इलेक्ट्रोनिक्स र विद्युतीय सवारीसाधनको मागले २०२५ मा उपभोग २० प्रतिशतभन्दा बढी बढाएको छ।

यद्यपि, जोखिमहरू पनि छन्। प्रमुख अर्थतन्त्रहरूमा मन्दीको सम्भावना, अमेरिकी डलरको मजबुती वा भूराजनीतिक तनावको कमीले मूल्यमा दबाब पार्न सक्छ। प्राविधिक संकेतकहरूले छोटो अवधिमा बलियो समर्थन देखाए पनि, दीर्घकालीन उतारचढावलाई नजरअन्दाज गर्न सकिँदैन।

२०२६ को मूल्य पूर्वानुमान

२०२६ मा सुनको मूल्य थप बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ। जेपी मोर्गनले चौथो त्रैमासिकमा ५,००० डलर प्रति औंस पुग्ने र वार्षिक औसत ४,७५३ डलर रहने अनुमान गरेको छ। मोर्गन स्टेनलीले ४,४०० डलर र गोल्डम्यान स्याक्सले मध्य २०२६ सम्म ४,००० डलरको पूर्वानुमान गरेका छन्। विश्व स्वर्ण परिषद्ले केन्द्रीय बैंक र लगानीकर्ताको मागलाई आधार मान्दै संरचनात्मक वृद्धि जारी रहने बताएको छ।

चाँदीको पूर्वानुमान बढी विविध छ। जेपी मोर्गनले चौथो त्रैमासिकमा ५८ डलर र वार्षिक औसत ५६ डलर रहने अनुमान गरेको छ। बैंक अफ अमेरिकाले औसत ५६ डलर र उच्चतम ६५ डलर पुग्ने बताएको छ। खुद्रा लगानीकर्ताहरूको सर्वेक्षणमा ५७ प्रतिशतले १०० डलरभन्दा माथि पुग्ने अपेक्षा गरेका छन्, जबकि औद्योगिक मागले थप बल दिन सक्छ। यद्यपि, उच्च मूल्यले औद्योगिक प्रयोग घटाउने जोखिम पनि छ।

संक्षेपमा, २०२६ मा सुन र चाँदीमा थप वृद्धिको सम्भावना छ, तर मैक्रोइकोनोमिक अनिश्चितताले सतर्कता अपनाउनु आवश्यक छ। नेपाली लगानीकर्ताहरूले विविधीकरण र बजार संकेतकहरूको निगरानी गर्दै लगानी निर्णय लिनु उचित हुनेछ।